Każdy kto prowadzi księgi rachunkowe jest zobowiązany do sporządzania sprawozdania finansowego, którego zatwierdzenie jest podstawą ostatecznego zamknięcia ksiąg rachunkowych roku obrotowego. W tym roku mamy nadzieję, że moment ten nastąpi później niż zazwyczaj. Ale w końcu nastąpi.
Kontynuując wsparcie księgowych, pozwalamy sobie w syntetyczny sposób zwrócić Państwa uwagę na najistotniejsze problemy związane ze sporządzaniem sprawozdań finansowych za rok 2019. Ufamy, że opis będzie przydatny w Państwa codziennej pracy.
Podobnie jak w roku ubiegłym sprawozdanie finansowe sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo (od tego roku) podpisem osobistym.
Postać elektroniczna oznacza, że sprawozdanie finansowe należy przygotować w formie pliku, który można zapisać i odczytać za pomocą programu komputerowego. Może ono zostać sporządzone w:
a) postaci ustrukturyzowanej, tj. w formacie XML,
b) formacie nieustrukturyzowanym.
Istotną nowością przy sporządzaniu sprawozdania finansowego za rok 2019 jest fakt, że poza dwoma wyjątkami wszystkie podmioty prowadzące księgi rachunkowe sporządzają sprawozdanie finansowe w wersji ustrukturyzowanej.
Te wyjątki to
- spółki cywilne prowadzące księgi rachunkowe,
- podmioty sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR/MSSF).
I tu uwaga!!!
Sprawozdania finansowe sporządzane za rok 2019 należy przygotować według struktur logicznych, sporządzanych od dnia 1 września 2019 r. (wersja 1-2). https://www.gov.pl/web/kas/struktury-e-sprawozdan
Elektroniczne sprawozdanie finansowe w formie nieustrukturyzowanej można sporządić w dowolnym formacie pliku, dającym się zapisać i odczytać za pomocą programu komputerowego. Może to być plik tekstowy, graficzny lub mieszany, np. .doc, .pdf, .jpg, .xls, .odt, .rtf. Za elektroniczne sprawozdanie finansowe w formie nieustrukturyzowanej uznaje się także skan dokumentu papierowego, podpisany e-podpisem. To ważne, bo nie wszystkie elementy sprawozdania finansowego mają postać ustrukturyzowaną. Takim elementem są dodatkowe informacje i objaśnienia.
Co ważne, oryginałem sprawozdania finansowego jest wersja elektroniczna. Wydruk w formie papierowej jest tylko kopią (obrazem ) tego sprawozdania.
Sporządzone w terminie (oraz podpisane przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownika jednostki) sprawozdanie finansowe jest przedkładane właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy (art. 52 ust.1 ustawy o rachunkowości), celem rozpatrzenia, a następnie zatwierdzenia. Nie jest ono natomiast nigdzie składane/ zamieszczane/ upubliczniane. Czeka na zatwierdzenie przez właściwy organ (wcześniej może być przedmiotem badania przez biegłego rewidenta).
Do ustrukturyzowanych elementów sprawozdania finansowego należą:
- wprowadzenie do sprawozdania finansowego,
- bilans,
- rachunek zysków i strat,
- zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym – jeśli jednostka je sporządza,
- rachunek przepływów pieniężnych – gdy jednostka go sporządza,
- tzw. nota podatkowa w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.
Notę podatkową powinny wypełnić tylko podmioty, które są do tego zobowiązane, tj. podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych i tylko te, które sporządzają sprawozdanie finansowe wg załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.
Ważne!
E-sprawozdanie finansowe powinno być jednym plikiem XML, zawierającym wszystkie elementy sprawozdania, tj. zarówno ustrukturyzowane, jak i nieustrukturyzowane (dodatkowe informacje i objaśnienia).
Jest pomoc
Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów https://www.podatki.gov.pl/e-sprawozdania-finansowe/aplikacja/ dostępna jest bezpłatna aplikacja ("Aplikacja e-Sprawozdanie Finansowe"), dzięki której można sporządzić e-sprawozdanie finansowe w postaci ustrukturyzowanej. Dostępne narzędzie pozwala na przygotowanie sprawozdań finansowych według wzorów z załączników nr 1, 4, 5 i 6 do ustawy o rachunkowości. Aplikacja umożliwia wprowadzenie danych do sprawozdania finansowego, ich zapisanie oraz otwarcie zapisanego sprawozdania finansowego. Narzędzie to pomaga przygotować i podpisać wysyłkę sprawozdania finansowego do Szefa KAS wraz z załączonymi dokumentami dodatkowymi, jak również pobranie UPO. Dotyczy to podatników podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzących księgi rachunkowe.
Istotne ograniczenie
Za pomocą wspomnianej aplikacji nie można jednak złożyć sprawozdania finansowego do Repozytorium Dokumentów Finansowych KRS przez podmioty figurujące w rejestrze przedsiębiorców KRS. Elektroniczne sprawozdanie finansowe może zostać przesłane do KRS jedynie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego przez Ministerstwo Sprawiedliwości https://www.gov.pl/web/kas/struktury-e-sprawozdan
Podpisy
Elektroniczne sprawozdanie finansowe opatruje się e-podpisem. W tym celu można posłużyć się:
a) kwalifikowanym podpisem elektronicznym (w tym podpisem wydanym w innym kraju UE) – podpis płatny, składany za pomocą specjalnego urządzenia (np. tokena), można go nabyć od firmy, która znajduje się na specjalnej liście Narodowego Centrum Certyfikacji,
b) podpisem zaufanym (nazywanym wcześniej podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP) – podpis bezpłatny, mogą go uzyskać tylko osoby posiadające PESEL,
c) podpisem osobistym (od 1 stycznia 2020 r.) – podpis weryfikowany przez certyfikat podpisu osobistego; mogą z niego korzystać osoby posiadając e-dowód osobisty z warstwą elektroniczną wydawany od 4 marca 2019 r., składa się go za pomocą płatnego urządzenia elektronicznego (czytnika) oraz odpowiedniego oprogramowania komputerowego.
Jeżeli wszystkie osoby, podpisujące sprawozdanie finansowego, dokonają tej czynności za pomocą elektronicznego podpisu kwalifikowanego, kolejność składania podpisów nie ma znaczenia. Z doświadczeń roku poprzedniego radzimy jednak, by w przypadku użycia różnych rodzajów podpisów, gdy np. część osób posługuje się podpisem kwalifikowanym, a pozostali korzystają z podpisu zaufanego, sprawozdanie finansowe jako pierwsze powinny podpisać osoby posługujące się podpisem zaufanym, a jako ostatnie te, które stosują podpis kwalifikowany.
Szerzej na temat e-sprawozdań pisze Agnieszka Baklarz, Zamknięcie roku 2019, Wydawnictwo Rachunkowość, https://rachunkowosc.com.pl/zamkniecie_roku/elektroniczne_sprawozdania_sporzadzanie_
Bożena Wilk
